Tuftowane

Wykładziny tuftowane

konstrukcja, wskazania dotyczące czyszczenia

Wykładziny tuftowane są najbardziej rozpowszechnionym rodzajem wykładzin dywanowych stosowanych zarówno w mieszkaniach prywatnych, jak i obiektach publicznych. Róznią się między sobą kontrukcją runa (okrywy wierchniej), jak i rodzajem podłoża wtórnego, które jest doklejane w celu nadania wykładzinie trwałości i stabilności wymiarowej.

Zacznijmy od porównania schematu konstrukcji wykładziny tuftowanej i tkanej. Osnowa na której jest wykonana wykładzina tuftowana powstaje wcześniej i najczęściej stanowi ją cienko tkana, mocna siatka polipropylenowa. Na tej siatce (podłoże pierwotne) powstaje runo wykładziny w procesie tuftowania, objaśnionym w dalszej części tekstu, a następnie przy użyciu kleju lateksowego doklejane jest podłoże wtórne, które może być wykonane z bardzo różnych materiałów, takich jak naturalna juta, sztuczna juta (AB - tzw action backing), filc, pcv, latex, bitumin, czy też spieniona pianka lateksowa. Osnowa wykładziny tkanej powstaje równocześnie z runem w procesie tkania, znanym od tysięcy lat z produkcji dywanów.

Słabym elementem takiej konstrukcji jest klej lateksowy łączący podłoże wtórne z wytuftowaną na podłożu pierwotnym wykładziną. Klej lateksowy rozpuszcza się w wodzie i dlatego właśnie przemoczenie wykładziny tuftowanej może spowodować rozwarstwienie (tzw. delaminację) wykładziny.

W procesie tuftowania na maszynie tuftujacej powstaje w jednym przebiegu od kilkuset do ponad tysiąca metrów kwadratowych wykładziny. Jest to tzw. matka rolka. Należy dodać, że przez całą długość matki rolki biegną nieprzerwanie nitki przędzy. Jeśli wykładzina jest supełkowa, to jednym ruchem można teoretycznie spruć kilkaset metrów bieżących wykładziny. Dlatego właśnie czyszcząc wykładziny supełkowe nalezy unikać wkręcenia postrzępionych kawałków przędzy w jakiekolwiek maszyny czyszczące.

W momencie wykonywania pojedynczego tuftu, czyli pikowania podłoża pierwotnego, w czasie którego igła przepycha przez podłoże przędżę, każda wykładzina jest przez chwilę supełkowa. W niektórych przypadkach chwilę później specjalny nóż rozcina supełek i powstaje wykładzina cięta. Poniższe schematy objaśniają sposób powstawania wykładzin tuftowanych supełkowych i ciętych.

Niestety potrzebne jest nieco wyobraźni, żeby to w pełni zrozumieć. Żeby nie było łatwo, należy dodać, że wykładzina jest tuftowana jednocześnie na całej szerokości, czyli standardowo 4 metry, a do każdego rządka przypisana jest osobna igła. Dosyć typową gęstością jest tzw. 1/10, co oznacza dziesięć rządków na każdy cal szerokości wykładziny. Oznacza to, że do tuftowania wykładziny czterometrowej potrzebna jest maszyna uzbrojona w ponad 1000 igieł! Nitki przędzy podawane są do igieł poprzez system kręcących się wałków, co pozwala sterować napięciem przędzy, a co za tym idzie również wysokością pętelek. Wysokość pętelek można zmieniać w trakcie tuftowania i dzięki temu powstają wykładziny nie tylko płaskie, ale posiadające swoją strukturę przestrzenną. Producenci wymyślają coraz to nowe tricki dla uatrakcyjnienia swoich wykładzin.

Dla nas jest jednak istotne, że wykładzina supełkowa jest dość wytrzymała mechanicznie i możemy stosować na niej wszystkie metody czyszczenia, chyba, że została wykonana na specjalnym podłożu i pocięta w płytki...

Drugą grupę wykładzin tuftowanych stanowią wykładziny ciete.

Ze względu na rodzaj i sposób uformowania przędzy, wykładziny cięte dzielą się na saxony, welur, fireze i shag.

Ilustracja poniżej wyjaśnia różnice pomiędzy poszczególnymi typami wykładzin tuftowanych. Jak widać wykładziny supełkowe moga być jednopoziomowe, lub wielopoziomowe. W wykładzinach ciętych występuje wiele odmian. Dwie najpopularniejsze to saxony i welur.

Saxony jest charakterystyczne dla krajów anglosaskich. Przędza jest w tych wykładzinach skręcona, przez co ma relatywnie większa odporność mechaniczna w stosunku do weluru o tej samej gęstości. Wykładziny te są eleganckie i komfortowa, dlatego znajdują zastosowanie w eleganckich mieszkaniach, hotelarstwie, oraz ekskluzywnych biurach.

Wykładziny welurowe wykonane są z przędzy o prostych, nie poskręcanych włóknach. Ich cechą charakterystyczną jest cieniowanie w czasie odkurzania, prania, a nawet chodzenia. Znajdują zastosowanie w mieszkaniach, a w przypadku wykładzin o większej gęstości również w hotelarstwie, a nawet pomieszczeniach biurowych. Welur jest charakterystyczny dla stylu wywodzącego się z Niemiec.

Przy czyszczeniu wykładzin o konstrukcji saxony lub welur należy pamiętać bezwzględnie o zaczesaniu wykładziny w jednym kierunku. Trzeba również upewnić się, że trakcie czyszczenia nie uszkodzimy wykadziny mechanicznie. Właśnie dlatego na wykładzinach ciętych wykluczone lub odradzane sa niektóre metody czyszczenia.

Bardzo rzadko występują w Polsce wykładziny typu fireze lub shag, których runo wykonane z silnie skręconej przędzy ułożone jest w losowych kierunkach. Długość runa shag może dochodzić nawet do kilku centymtrów i jest to prawdziwe przekleństwo dla profesjonalistów zajmujących się czyszczeniem. tego typu wykładziny spotyka się raczej wyłącznie w mieszkaniach i rezydencjach.

Podsumowując, najczęściej spotkamy się w naszej praktyce z jednym z czterech rodzajów wykładziny tuftowanej: supełkową jednopoziomową, supełkową wielopoziomową, cięta welurową i cięta saxony, tak jak na rysunku obok.

Jak rozpoznać, że zainstalowana w pomieszczeniu wykładzina jest tuftowana?

Sprawa jest prosta jeśli mamy możliwość popatrzenia na spód wykładziny. Od spodu wykładziny tuftowanej zobaczymy podłoże wtórne, ale nie będziemy widzieli przędzy stanowiącej runo wykładziny. To odróżnia ja na pierwszy już rzut oka od wykładziny tkanej, z którą najłatwiej ją pomylić. jeśli nie możemy spojrzeć na podłoże, to proszę rozchylić runo i popatrzeć na podłoże. jeśli widać tam cienką, najczęściej białą siateczkę, to mamy do czynienia z wykładziną tuftowaną. W wykładzinie tkanej widać osnowę, która jest inna na kierunku podłużnym, a inna na kierunku poprzecznym. Proponuję wybrać się w celu treningowym do sklepu z wykładzinami i poprosić o pokazanie różnych rodzajów wykładziny.